Kuala Lumpur en Sulawesi

Okeee… dussss… Hongkong/Macau: been there, seen it, dun it. Als ik blasé klink, moeten jullie het zeggen hoor. Anyway: whatever.:-)

In ieder geval: op donderdag 23 september vloog ik (met Sacha, maar zonder Roger en kids) naar Kuala Lumpur. Daar hebben wij namelijk op vrijdag de cursus ‘ MBTI for teambuilding’ gevolgd, erg interessant. Op zich wel weer aziatisch dat je daar dan in de cursus zit met 10 Jakartanen en 1 Maleisiër (en de cursus wordt gegeven door Hemisphere Consulting uit Singapore)... Want waarom is het dan niet in Jakarta he??!! Afijn, reden genoeg voor een leuk weekendje weg dan maar. Op vrijdag is Roger met de kids ‘ingevlogen’ en hebben we het weekend doorgebracht bij onze vrienden Mireille en Berndt, die we nog kennen uit Jakarta. Inmiddels hebben zij drie zoontjes: Yannick van 5 (zat in de klas van Cato), Ayden van 3 en hun nieuwe aanwinst Pepyn van maart 2010. Het was een heel gezellig weekend waarin de meiden (vooral Cato!) druk met de baby in de weer waren en ondertussen gieren en geiten met de jongens. Op zaterdag zijn we naar Chinatown geweest, waar we in 2000 ook al eens lekker hebben rondgestruind. Op zondag hebben we de Batu Caves bezocht, een grot met tempels die middels een trap met 272 treden te bereiken is. En het stikt er van de apen. ’s Avonds weer huiswaarts, want op maandag was er gewoon weer school. En het tweede deel van mijn wortelkanaalbehandeling, die uiteindelijk drie maandagochtenden heeft geduurd, maar alles is goed gegaan en ik heb nergens last van (gehad).

Op zaterdag 2 oktober kregen we weer bezoek: Judith landde om 8.45 uur ’s morgens. Wat een feest! Vorig jaar was ze er ook al in oktober en dat is haar blijkbaar goed bevallen. Lekker bijgekletst op zaterdag, rustig aan gedaan. Zondag hutspot eten bij Edwin en Louise, in verband met Leids ontzet of zoiets (wij laten toch ook geen mensen een Vierdaagse lopen ofzo?). Maar het was erg gezellig en lekker, zelfs bij 30 graden.

Op donderdag zijn Judith en ik voor vijf dagen naar Sulawesi gegaan en dat was absoluut weer een hoogtepunt uit de serie ‘doe us wa leuks’. Wat is Sulawesi een prachtig eiland, althans, in ieder geval dat kleine stukje Zuid-Sulawesi dat wij gezien hebben. We vlogen op Makassar en gingen gelijk door naar Maros om een wandeling te maken door rijstvelden en langs unieke kalksteenrotsen (onderdeel van het National Park Bantimurung Bulusarung). Drie uur lang door een schitterend landschap, waarbij je soms niet meer weet waar je kijken moet. Wat een natuurschoon. Vervolgens een lunch van thee en gebakken banaan bij het ‘opperhoofd’ van een Buginees dorpje; hier staan alle huizen op palen, wordt geleefd op de eerste verdieping en er staan geen meubels in (op de grond zitten dus). Een badkamer of wc kennen ze ook niet, de rivier dient vele doeleinden... Terug zijn we met een kleine kano over de rivier gevaren. Vervolgens reden we door naar Sengkang, een extreem haarspeldbochtige tocht van 4 uur. Dus van enige wagenziekte was wel sprake (understatement: groen en geel). We zouden onderweg nog een hapje eten bij gids Harja thuis, maar toen was ik al zo misselijk dat ik die uitnodiging helaas moest afslaan. Gelukkig nam Judith de honneurs waar en zat daar met een compleet uitgelopen dorp van de grote hoeveelheid lokale lekkernijen te proeven.

De volgende dag gingen we met een gemotoriseerde kano een tocht maken naar een dorp dat leeft in drijvende huizen. We vaarden over een immens meer (ondergelopen land is het eigenlijk), uren door prachtige natuur. Wat een adembenemende natuur ook hier. Uiteindelijk kwamen de drijvende huizen in zicht, gebouwd op bamboevlotten en bestemd om op verschillende plekken van het meer te kunnen vissen. Met huis en haard dus. Heel bijzonder om te zien, zo’n drijvende kampung met zeer primitieve huizen. Ook deze waren zonder meubels, zonder badkamer en met een heel ouderwetse keuken. De wc bestond uit een gat in de bamboevloer (naast het huis) met vier golfplaten erom heen. Ook daar weer thee met gebakken banaan genoten... en weer teruggevaren. Absoluut waanzinnig mooi was deze ochtend!

De middag reden wij door naar Rantepao in Toraja, het eigenlijke doel van onze reis. Voorin zitten, drie primatour pilletjes en toen ging het wel redelijk :). Toraja is onder andere bekend om de koffie, maar wij gingen voor de bijzondere begrafenisrituelen. Tijdens deze speciale rituelen, bestemd voor de hogere kaste, wordt uitgebreid gebeden, gerouwd, gefeest en geofferd. In het weekend zijn doorgaans niet veel rituelen, dus we hadden geluk dat er nog een ceremonie plaatsvond op zaterdag. Deze was voor een belangrijke vrouw, die maar liefst al in 2007 is overleden. De drie jaar zijn nodig geweest om de begrafenis voor te bereiden (en geld te sparen). In de tussenliggende tijd wordt gezegd dat zij ‘ernstig ziek’ is, terwijl zij gebalsemd in doeken al die jaren gewoon in huis bij de familie doorbrengt. Tijdens haar begrafenis, die een week duurt, worden onder andere geschenken gebracht door de gasten. Zoals varkens, buffels, palmwijn. Een deel van de dieren wordt ter plekke geslacht en het vlees wordt verdeeld (en gedeeltelijk gelijk opgegeten). Ondertussen worden traditionele dansen opgevoerd. Wij waren erg onder de indruk van de ceremonie, ook al moesten wij daarvoor letterlijk met onze voeten diep door de modder. Gillende vastgebonden varkens, lijdzaam afwachtende buffels en de ‘live’ slachting van varkens (die we gelukkig net misten, maar aan de plas bloed te zien was het nog vers).

Na het ritueel hebben wij een dorpje bezocht met traditionele tongkonan huizen. Deze huizen hebben een opvallend dak in de vorm van een schip en de voorgevel is van kleurig houtsnijwerk voorzien, met kunstige motieven en versieringen. Steeds worden dezelfde vier kleuren gebruikt: zwart (dood), wit (botten), geel (zon/leven) en rood (bloed). Vaak hangen aan de voorste pilaar van het huis de hoorns en/of kaken van geslachte buffels, overblijfselen van de begrafenisrituelen. Tegenover de huizen staan rijstschuren, deze hebben dezelfde vorm, maar zijn kleiner van uitvoering. Allemachtig prachtig, zoals onze gids Enos steeds zei.

De Toraja geloofden dat je eigendommen mee kunt nemen naar het hiernamaals en daarom gingen overledenen vaak met veel spullen van waarde het graf in. Dit leidde uiteindelijk tot grafplunderingen, waardoor de Toraja besloten de doden in grotten te begraven. In deze grotten wordt een kamer van ongeveer 2 bij 2 meter uitgehold zodat de hele familie erin zou passen. Een intensief werk. De doden worden niet begraven in kisten maar in doeken gerold (dat stapelt natuurlijk wel wat makkelijker). Voor elke dode wordt een tau tau gemaakt, een houten pop die lijkt op de dode en deze wordt voor het graf geplaatst. Helaas worden deze tau tau juist tegenwoordig veelvuldig gestolen.

Op onze laatste dag in Rantepao hebben wij nog een zeer uitgebreide markt bezocht, waaronder een veemarkt. Hier worden de honderdtallen varkens en buffels (kerbau) verhandeld die nodig zijn voor alle begrafenisrituelen. Geluncht op de top van een berg (even een uurtje haarspeldbochten, je moet er wat voor over hebben) met een fantastisch uitzicht op het mooie landschap van Zuid-Sulawesi. Maandag zo’n 8 uur in de auto gezeten, 2 uur in het vliegtuig en wederom 2 uur in de auto (spits) in Jakarta... En toen waren we weer thuis!

En als verrassing wachtten daar twee goede rapporten van de meiden. Wat kan je je als moeder nog meer wensen?